Bonzour tou koleg Manm Onorab,
Mersi Mr. Speaker pou donn mwan laparol lo non Caucus bann Madanm Parlmanter, a lokazyon lazournen enternasyonal bann madanm, koman chairperson pou mwan dabor swet tou madanm dan Sesel en bonn lafet, spesyalman nou bann Manm Lasanble Madanm e tou lezot madanm ki travay isi kot nou lasanble.
Mr. Speaker,
Si lemonn in vwar li neseser pou dedye en lazournen spesyal pou onor nou bann madanm sak lannen, se pou rekonnet sa rol tre enportan, e onorer ki nou koman madanm nou annan dan lasosyete.
E isi Sesel sak lannen, nou osi koman en nasyon, nou pa manke sa lokazyon, pou dir mersi, e rekonnet zefor, e kontribisyon ki madanm in fer dan diferan domenn dan sosyete, e pou osi onor sa rol ki zot pe zwe dan lafanmir, dan kominote, dan bann groupman relizye, e dan nou pei an zeneral.
Mr. Speaker, sa zour le 8 mars, I osi mark en letap dan sa lalit ki nou bann madanm pe anmennen atraver lemonn pou rod zot dwa, e selebre zot lakonplisman dan serten pei, kot zot in reisi annan sa legalite, antre fanm ek zonm.
I osi bon note ki an 2011 lemonn ti selebre 100an dan sa lalit, depi ler bann madanm an Almagn, Lotris, Denmark, e Laswis ti ralye e demonstre piblikman an 1911 pou rod zot dwa, kot zot ti lans en kanpany pou aboli diskriminasyon.
Sa bann madanm ti pe reklanm zot dwa pou travay, dwa pou vote, osi dwa pou ganny bann pozisyon politik, ki ti’n ganny siprimen. E kot zis zonm ki ti pe benefisye, e depi sa, madanm dan lezot parti lemonn enkli Sesel in osi zwenn dan sa lalit.
An 1995, dan 4enm konferans mondyal pou bann madanm, an Beijing, bann aktivis madanm ti fer en deklarasyon e met a zour en platform pou aksyon pou akseler sa prosesis e kree loportinite pou fer sa sanzman radikal, pou benefisye bann madanm, dan bann domenn parey lasante, ledikasyon, lalit kont lapovrete, kont vyolans e konfli e lezot.
E depi sa dan bokou pei, sosyete sivil, in adopte sa bann diferan progranm, pou ogmant konsyantizasyon e adress sa bann konsern, kot zot in fer sanzman pou kree lespas pou limansipasyon bann madanm e donn zot plis lotorite.
Mr. Speaker, mon rekonnet malgre ki prosesis i dousman dan serten pei me mon konvenki ki i pa enposib akoz i annan bokou ki pe reisi dan sa lalit.
Ozordi bokou lorganizasyon ki sesel i afilye avek i egzize, ki madanm i ganny mete dan bann pozisyon politik kle e i annan en swa egal ler nou swazir bann reprezantan.
E depi ki sesel in siny sa protokol pou elimin tou diskriminasyon kont bann madanm, bokou zefor in ganny fer pou adres bann tel disparite, e pti a pti madanm pe byen ganny reprezante dan bann pozisyon kle dan pei, ki swa lo nivo minis, PS, CEO e osi dan bann lendistri ki ganny dominen par zonm parey dan domenn lapes e lamarin.
Me mon kapab dir ki reprezantan madanm lo nivo lasanble i ankor pa ase e mon santi ki nou ti’n kapab fer plis pou ankouraz plis madam pou partisip dan politk son pei, e ki bann parti politik i don zot plis lankourazman neseser pou zot reisi.
I enportan ki nou kontinnyen edik nou sosyete lo diferan laspe ki pou ede met en lafen ek diskriminasyon kot i ava akseler demars e met a zour lazanda nasyon ini, pou ki i annan sa transformasyon total kot lemonn ava arive lo sa 50% reprezantasyon Fanm lo tou nivo disi a 2030, sa ki ganny konsidere koman “ gender equality”.
Mr, Speaker, ozordi nou war kot i annan bokou idiolozi, kiltir oubyen prensip ansyen ki vin baryer e met retard bann madamn dan zot developman, kot serten larelizyon e kiltir i tant pou donn preferans bann garson e li sa zanfan fiy i mank bokou loportinite pou avans devan.
Nou bezwen vin realistik e modern dan fason panse san ofans kiltir oubyen relizyon. Akoz se sa bann menm ideolozi e prensip ki kontribye pou abiz dwa fondamantal proklamen par Nasyon Zini lo deklarasyon dwa imen. E osi protokol pou elimin tou form diskriminasyon kont bann madanm e fiy, ki osi enkli labi.
E esel in siny sa konvansyon depi le 5 May 1992
Ozordi Mr. speaker, sosyete i rekonnet ki fanm, se nou menm sa manman, sa ser, sa tantin, sa gran manman, sa nyes, sa kouzin, e sa belser. E sa responsabilite ki’n ganny met dan nou lanmen i enn ki tre enportan. Lanatir in donn nou sa rol pou donn nesans, e osi pou nouri e fer grandi bann zanfan. Se sa ki donn nou sa “Nurturing role” dan lasosyete. En don ki zis nou fanm ki annan.
Sa rol i pa enn ki nou kapab pran a la lezer. Letan nou deside koman en madanm pou pran sa rol manman nou bezwen fer li avek tou sa preparasyon e an plen konesans, an prenan kont tou responsabilite ki vin avek.
Ozordi mon remersi e salye zefor tou bann madanm ki’n debout for akote zot mari, pou promouvwar en fanmiy solid.
De menm mon remersi e salye zefor bann madanm ki travay dir pou ede re-enkilke sa bon valer moral e transform nou sosyete dan en ki meyer.
Mon remersi e salye ou sa madanm ki sa vre role-model pou lezot madanm, kot ou’n demontre sa vre valer fanm Seselwa dan tou son splander. Egalman, mon remersi e salye ou zefor, ou sa madanm brav ki dan sa letan difisil, kot sa pandemik in tap nou, ou debout solid, pou fer 2 bout zwenn kot lakour, e ou’n konn balans ou priyorite.
Ou en legzanp pou lezot, e sosyete i kapab kont lo ou koman enn son pilye pou fer li avans pli devan.
Mr. Speaker sa lannen lazournen enternasyonal bann madanm pe ganny selebre anba tenm:
“Fanm. fas a bann defi dan en mond ‘covid’.’
Lalit pou dwa e egalite antre zonm ek fanm i enn ki kontinyel, e lazournen bann madanm i toultan en lokazyon, ki fer nou regarde, ki progre sosyete in fer dan sa direksyon, e selebre okenn lakonplisman dan sa domenn.
E sa lannen covid in fer nou rat lokazyon pou en selebrasyon, me pa sa ki pou fer nou bes lebra, lalit i kontinyen.
Pou bann madanm ki pe soufer ek sa fame kanser, kouraz dan sa lalit e nou priye ki ou reganny ou lasante. Pou bann travayer lasante kot mazorite i madanm, mersi pou sa zefor extra ki ou pe donnen pou sov lavi
Avek sa lalwa kont vyolans domestik ki ti ganny sinyen an Zen lannen pase, i fer nou bouz en pa devan, e si i ganny enplimante dan son totalite, bann madanm ava ganny maximum proteksyon.
Sa i levidans ki sosyete i pare pou donn zot bann madanm ki pe ganny abize tou proteksyon kont okenn form labi, e siport zot dan tou demars, pou fer zot aret ganny abize.
Mon ofer mon lanmen a ou sa fanm ki pe trimouse me ki pe rankontre en kantite defi. Ou pa tousel, pa dezespere.
Mon remersye bann madam aze, zot kontribye anver nou sosyete i devret ganny valorize, e nou remersye zot enormeman. Sosyete i devret garanti ki zot bann zour i pas dan konfor e dan lape.
Mon swe se ki zot kontinyen annan sa zwa de viv malgre zot laz i avanse.
Pour tou bann zenn fiy ki pe pran sa premye pa dan lavi adilt. Pa zanmen kanmi pou demann konsey pou aprann avek sa ki annan konesans. Eksplor tou bann posibilite ki zot potansyel i ofer e pa les loportinite pou avans pli devan sap zot.
Pou ou sa zonm ki pe kontinyelman abiz sa fanm kalkil 2 fwa avan ou fer aksyon. Sosyete i kapab ed ou sanze, avans devan e vin rod led. E pou ou sa fanm, ki pe abiz sa zonm, kalkile 2 mal pa fer en byen, ou osi ou kapab sanze, avans devan e vin ede dan sa lalit.
Mr. Speaker mon pou termin mon mesaz avek en sitiasyon sorti kot Anna Eleanor Roosevelt, en madanm 32an, Prezidan Lanmerik dan bann 1940 ki ti dir: mon site : en fanm i parey en ‘tea bag’, ou pa kapab dir ki kantite for i for ziska ler ou met li dan delo bwi. Se zot bann fanm for, ki sa lafors ki nou bezwen pou transform sa sosyete, se zot ki leker sa nasyon Seselwa.
Mon konvenki ki zot lafors i kapab anmenn sanzman pozitiv pou nou sosyete, annou marse latet anler avek tout lafyerte e dan tout limilite pou sa ki nou ete.
Fanm Seselwa annou pa zanmen les nou lebra tonbe!
Bonn Fet lazournen enternasyonal madanm zot tou.
Mersi Mr, Speaker.
